των Ειρήνη Αποστολίδου–έρευνα και συγγραφή
και Μουράτ Ισσί– έρευνα και επίβλεψη
Η Σακινέ (Σάρα) Τζανσίζ (1958-2013) ήταν μια γυναίκα-μύθος για τον Κουρδικό λαό. Από τα ιδρυτικά μέλη του PKK, αποτέλεσε ορόσημο για την πορεία χειραφέτησης των γυναικών στην κουρδική κοινωνία. Συνελήφθη σύντομα μετά την ίδρυση του PKK στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και κρατήθηκε στη φυλακή του Ντιγιάρμπακιρ επί 12 χρόνια, όπου υπέστη σκληρά βασανιστήρια. Ύστερα ακολούθησε η αποφυλάκισή της με αμνηστεία, και η θητεία της στο αντάρτικο στα βουνά του Κουρδιστάν. Στη συνέχεια η Σακινέ πήγε στην Ευρώπη από όπου ηγήθηκε της οργάνωσης των Κουρδισσών γυναικών. Υπήρξε μια από τις επιφανείς γυναίκες που προσέφεραν μεγάλο έργο στην δικτύωση και οργάνωση των Κούρδων της διασποράς. Δολοφονήθηκε στις 9 Γενάρη 2013 στο Παρίσι μαζί με άλλες δυο συναγωνίστριές της, τη Φιντάν (Ροζμπίν) Ντογάν και τη Λεϊλά (Ροναχή) Σαϋλεμέζ.
Σακινέ (Σάρα) Τζανσίζ
Τα πρώτα βήματα
Η Σακινέ γεννήθηκε το 1958 στην πόλη Ντέρσιμ. Προερχόταν από μια απλή οικογένεια με οκτώ παιδιά.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, που επικαλείται το Κουρδικό πρακτορείο ειδήσεων Firat News, η Σακινέ πρωτοήρθε σε επαφή με επαναστατικούς κύκλους στις αρχές της δεκαετίας του 1970, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια της οικογένειάς της. Τελικά το έσκασε από το σπίτι της με προορισμό την Άγκυρα, όπου πρωτογνώρισε τον Οτζαλάν. Στην Άγκυρα ανέπτυξε περαιτέρω την προσωπικότητά της και μετά επέστρεψε στα μέρη της.
Σύμφωνα με την αγγλόφωνο δελτίο του Firat news, η Σακινέ δραστηριοποιήθηκε επί μακρόν στο φοιτητικό-νεολαιίστικο κίνημα στο Ελαζίγ, περιοχή γειτονική του Ντέρσιμ. Το 1976 μπήκε στον κουρδικό επαναστατικό κίνημα. Υπήρξε ηγετική μορφή στον αγώνα ενάντια στους φασιστικούς κύκλους του Ελαζίγ. Πήρε μέρος στην πολιτική δράση στο Ντέρσιμ και την ευρύτερη περιοχή του το 1978.
Ίδρυση PKK
Όταν ιδρύθηκε το PKK το 1978 αποτελούνταν από μια ομάδα νεαρών. Η Σακινέ ήταν από τα ιδρυτικά στελέχη. Σε συνέντευξή της λέει: «δεν ήμουν έτοιμη, είχαμε μεγαλώσει πολύ, με μεγάλη επιρροή στη νεολαία. Δεν ξέραμε πού πηγαίναμε, αν θα τα καταφέρναμε. Είχαμε αυτές τις ανησυχίες αλλά δε τις εκφράζαμε».
Σύλληψη και δίκη
Κατόπιν της συμμετοχής της στην ιδρυτική συνάντηση του PKK το Νοέμβρη του 1978, η Σακινέ συνελήφθη μαζί με φίλους στο Ελαζίγ. Στην πρώτη σύλληψή της τής έσπασαν το σαγόνι. Η Σακινέ υπήρξε η πρώτη γυναίκα από το PKK που στην απολογία της ενώπιον των δικαστών υπερασπίστηκε την οργάνωση και τον αγώνα της.
Φυλακή- Η κόλαση του Ντιγιάρμπακιρ
Το όνομα της Σακινέ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη φυλακή του Ντιγιάρμπακιρ. Κατά τα χουντικά χρόνια 1981-1984, οι κρατούμενοι στη στρατιωτική φυλακή ν.5 του Ντιγιαρμπακιρ υφίσταντο σε συστηματική βάση φριχτά βασανιστήρια προς πειραματισμό του καθεστώτος για την ανθρώπινη αντοχή. Σε αυτή την περιοδο 34 κρατούμενοι έχασαν τη ζωή τους μες στη φυλακή. Η Σακινέ υπήρξε ψυχή της αντίστασης όχι μόνο για τη γυναικεία πτέρυγα αλλά και για όλη τη φυλακή. Εκείνη δεν κατέδωσε ποτέ τους φίλους και συντρόφους της. Ήταν μια αγωνίστρια που τη σέβονταν οι κρατούμενοι από όλες οι οργανώσεις γιατί στο πρόσωπό της έβλεπαν τη στάση μιας επαναστάτριας. Η Σακινέ υπέστη σκληρά βασανιστήρια.
Στο ντοκυμαντέρ του Τσαγιάν Ντεμιρέλ “5 No’lu Cezaevi: 1980–84” (φυλακή ν.5: 1980-1984) η Σακινέ του μίλησε για τα χρόνια της φυλακής:
Μας έβαζαν στο πάτωμα που ήταν πολύ κρύο και μας έκαναν φάλαγγα και μετά μας πήγαιναν σε κάτι κελιά για να μας βασανίσουν και μας άφηναν εκεί πολλές φορές, όπου έτρεχαν τα ακάθαρτα νερά των αποχετεύσεων. Στα βρεμένα μας κορμιά πονούσε πιο πολύ η φάλαγγα. «Θα σας στειρώσουμε για να μη μπορείτε να γεννήσετε», φώναζαν δυνατά, για να ακούν και οι σύντροφοί μας στα άλλα κελιά.
Αποφυλάκιση- Αντάρτικο
H Σακινέ αφέθηκε ελεύθερη με περιοριστικούς όρους το 1991 στο πλαίσιο αμνηστείας προς πολιτικούς κρατούμενους. Μετά την αποφυλάκισή της πήγε στο στρατόπεδο εκπαίδευσης των Κούρδων ανταρτών στην κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου. Στη συνέχεια δραστηριοποιήθηκε στο αντάρτικο στο Δυτικό και Νότιο Κουρδιστάν. Ο Μουσταφά Καράσου, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του K.C.K.* αναφέρει ότι επιθυμία της Σακινέ ήταν να γίνει αντάρτισσα στο Ντέρσιμ, τη γενέθλια γη της, αλλά το κόμμα δε της το επέτρεψε ποτέ, παρά τις επανηλλειμένες αιτήσεις της. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Σακινέ είχε γράψει ένα διήγημα όταν ήταν αντάρτισσα στο βουνό, με τίτλο «Έτσι κι αλλιώς η ζωή μου ήταν πάντα μια μάχη».
Εξορία
Σύμφωνα με τη Hurriyet Daily News, το κόμμα την απέσυρε από την ενεργή συμμετοχή σε αποστολές και την έστειλε στην Ευρώπη, μετά τη διαφωνία της με την εκτέλεση του Μεχμέτ Σενέρ. Κατά την ανταποκρίτρια της Huffington Post στην Άγκυρα, η φυγή της Σακινέ στην Ευρώπη έλαβε μέρος στα μέσα της δεκαετίας του ’90 και η απόκτηση ασύλου απο το Γαλλικό Κράτος το 1998.
Δουλειά της Σακινέ ήταν να οργανώσει τους Κούρδους στη εξορία, να έχουν συλλόγους, να μην είναι σκόρπιοι. Μάλιστα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ένταξη των Κουρδισών στις γυναικείες οργανώσεις του PKK.
Θάνατος
Στις 9 Γενάρη 2013, σε ηλικία 55 ετών, εκτελέστηκε με πυροβολισμό στο κεφάλι, στο Γραφείο Ενημέρωσης του Κουρδιστάν στο Παρίσι.
Προσωπικότητα
Ο Μουσταφά Καράσου γράφει:
Αναλάμβανε μικρά και μεγάλα καθήκοντα και ήταν άνθρωπος που συμμετείχε σε όλα. Ήταν πολύ σεμνή. Ήταν πάντα στα ανώτερα κλιμάκια του PKK όμως έζησε όλη της τη ζωή σα μια απλή αγωνίστρια. Πάντα μιλούσε πολύ καθαρά και ανοιχτά και ήταν επίμονη σε αυτά που ήξερε σωστά.
Ακόμη και κάποια που δε μιλά τούρκικα ή κούρδικα, παρακολουθώντας τις βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις της Σακινέ καταλαβαίνει αρκετά για την προσωπικότητά της. Μιλά αργά και σταθερά χωρίς να υψώνει τη φωνή της· στέκεται ευθυτενής, με το κεφάλι ψηλά και με πολύ ήρεμο πρόσωπο. Δίνει την εντύπωση μιας γυναίκας χαμηλών τόνων αλλά με μεγάλη αυτοκυριαρχία· δείχνει μια γυναίκα που πατά πάρα πολύ γερά στη γη.
Φιντάν (Ροζμπίν) Ντογάν
Η Φιντάν (Ροζμπίν) Ντογάν γεννήθηκε στις 17/01/82 στο Μαράς της επαρχίας Ελμπιστάν στη νοτιοδυτική Τουρκία. Μεγάλωσε στη Γαλλία όπου είχαν μεταναστεύσει οι γονείς της. Τελείωσε το λύκειο στο Στρασβούργο. Από μικρή είχε έντονο ενδιαφέρον για τον Κουρδικό απελευθερωτικό αγώνα. Η ενεργή συμμετοχή της στον επαναστατικό αγώνα στην Ευρώπη ξεκίνησε το 1999. Εκτός από τη δουλειά της, που επικεντρωνόταν στη νεολαία και τις γυναίκες, η Φιντάν επίσης ανέπτυξε διπλωματικές δραστηριότητες στην Ευρώπη αρχής γενομένης το 2002. Ήταν μέλος της άτυπης βουλής των Κούρδων (Κουρδικό Εθνικό Κονγκρέσο) και εκπρόσωπός της στο Παρίσι. Στις 9 Γενάρη 2013, σε ηλικία 31 ετών, εκτελέστηκε με πυροβολισμό στο κεφάλι, στο Γραφείο Ενημέρωσης του Κουρδιστάν στο Παρίσι. Κηδεύτηκε στο Ελμπιστάν στις 18/01/2013.
Λεϊλά (Ροναχή) Σαϋλεμέζ
Η Λεϊλά(Ροναχή) Σαϋλεμέζ, μέλος του Κουρδικού νεολαιίστικου κινήματος γεννήθηκε το 1982 στην Μερσίνα, μεγάλη παραλιακή πόλη και λιμάνι της νότιας Τουρκίας. Προερχόταν από οικογένεια γιεζιντί** από την περιοχή Λιτζέ της επαρχίας του Ντιγιάρμπακιρ. Τη δεκαετία του 1990 μετανάστευσε στο Χάλε της Γερμανίας με την οικογένειά της. Εκεί συνέχισε την εκπαίδευσή της. Ήταν φοιτήτρια στο δεύτερο έτος της αρχιτεκτονικής όταν ξεκίνησε η συμμετοχή της στον Κουρδικό απελευθερωτικό αγώνα. Απο το 2006 δραστηριοποιήθηκε στο Βερολίνο, την Κολν, το Ανόβερο, τη Φρανκφούρτη και την ελβετική πόλη της Βασιλείας. Μετά από την παραμονή της στο Κουρδιστάν για ενάμισυ χρόνο το 2010, επέστρεψε στο Παρίσι όπου και δρατηριοποιούνταν έκτοτε. Στις 9 Γενάρη 2013, σε ηλικία 31 ετών, εκτελέστηκε με πυροβολισμό στο κεφάλι, στο Γραφείο Ενημέρωσης του Κουρδιστάν στο Παρίσι. Κηδεύτηκε στη Μερσίνα στις 18/01/2013.
* K.C.K. (Koma Civakên Kurdistan): Ενότητα των Κοινοτήτων του Κουρδιστάν, οργάνωση-ομπρέλα που ίδρυσε ο Οτζαλάν και συμπεριλαμβάνει εκτός από το PKK τα κουρδικά απελευθερωτικά κόμματα που δρουν και στις άλλες κουρδικές περιοχές πέραν της Τουρκίας.
** Êzîdî : η αρχαία Κουρδική θρησκεία
Κολάζ βιντεο κι φωτο των 3 γυναικών
[youtube width=”640″ height=”480″]http://youtu.be/-Q-EOTAwTDY[/youtube]
Πηγές: Firat News, IMC TV, Ihlas News Agency, Today’s Zaman, Hürriyet Daily News, Huffington post, T24, PKK online, kongrakurdistan.net, Wikipedia
Περισσότερα
Το τελευταίο αντίο στις τρεις Κούρδισσες αγωνίστριες
